วันที่ 11 ธันวาคมของทุกปี ถือเป็น “วันภูเขาสากล (International Mountain Day)” โดยถือกำเนิดเมื่อปี 2003 โดยองค์การสหประชาชาติ เพื่อตระหนักถึงความสำคัญของประเพณีและวัฒนธรรมของชาวเขาทั่วโลก รวมถึงส่งเสริมการพัฒนาภูเขาอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะการอนุรักษ์ธรรมชาติและวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เปี่ยมไปด้วยเอกลักษณ์
ในประเทศไทยเอง พื้นที่ภูเขาสูงทางภาคเหนือไม่ได้เป็นเพียงแค่แหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญเท่านั้น แต่ยังเป็นบ้านของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ที่มีวิถีชีวิตผูกพันกับภูเขามาอย่างยาวนาน ไม่ว่าจะเป็น กะเหรี่ยง ม้ง เมี่ยน อาข่า และชนเผ่าอื่นๆ ที่ได้ร่วมกันสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมให้คงอยู่สืบไป
- บ้านรักไทย
หมู่บ้านชาวไทยเชื้อสายจีนยูนนาน หรือจีนฮ่อ หนึ่งในแลนมาร์คสำคัญที่มีชื่อเสียงของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ด้วยบรรยากาศของหมู่บ้านที่รายล้อมไปด้วยทิวเขาและสายหมอก พร้อมทะเลสาบขนาดใหญ่ใจกลางหมู่บ้าน บ้านเรือนประดับปรดาไปด้วยโคมไฟสีแดง ให้บรรยากาศราวกับหลุดไปอยู่ในเมืองจีน โดยยังคงอนุรักษ์ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมไว้ให้คนรุ่นปัจจุบันได้ศึกษา
- ม้งดอยปุย
หมู่บ้านของชาวเขาเผ่าม้งหรือแม้ว ตั้งอยู่บนดอยปุย ในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ – ปุย ตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ก่อตั้งครั้งแรกเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2489 หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 และขยายชุมชนจนมาถึงปัจจุบัน โดยชาวบ้านหรือชาวม้งจะนำของพื้นเมืองที่ทำเองออกมาจำหน่าย เและใส่ชุดประจำเผ่าออกมาต้อนรับนักท่องเที่ยว
สถานที่ท่องเที่ยวทั้งสองแห่งนี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่การพักผ่อนเท่านั้น แต่ยังเป็นการเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้เข้าใจถึงคุณค่าของวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ที่เปรียบเสมือนรากฐานทางวัฒนธรรมของประเทศไทย อีกทั้งยังเป็นแรงผลักดันให้ทุกคนร่วมมือกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางวัฒนธรรมให้ยั่งยืนตลอดไป
